مقاله در مورد پایداری شیب ها و انواع روشهای پایداری شیب در pdf دارای 12 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد پایداری شیب ها و انواع روشهای پایداری شیب در pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد پایداری شیب ها و انواع روشهای پایداری شیب در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد پایداری شیب ها و انواع روشهای پایداری شیب در pdf :

پایداری شیب ها و انواع روشهای پایداری شیب

فرایند تحلیل پایداری شیب (مزایا، معایب و محدودیت ها)
مقدمه
پایدارسازی شیبها یکی از مهمترین مسائل در فعالیهای عمرانی و معدنی است. هر گونه تحلیل نادرست می تواند به خسارات جبران ناپذیری منجر شود. انتخاب روش صحیح پایدار سازی شیبها، به محیط و پارامترهای ژئومکانیکی شیب، و همچنین انتخاب روش مناسب تحلیل بستگی مستقیم دارد. در این مقاله به کلیات این روش پرداخته می شود، تحلیل پایداری شیب بر حسب دقت روش در سه بخش سینماتیکی، تعادل حدی و عددی مورد بررسی قرار گرفته، مزایا، معایب و محدودیتهای هر روش شرح داده شده و متناسب با نوع شیب، روش مناسب تحلیل برای آن پیشنهاد میشود.
تثبیت دامنه‌های خاکی – روش های پیشگیری و ترمیم
گسیختگی دامنه‌ای بطور ساده ، ناشی از عملکرد گرانش زمین بر روی توده‌ای از مصالح است که می‌توانند به آهستگی بخزند (خزش)، بطور آزاد فرو افتند (ریزش)، در امتداد یک سطح گسیختگی بلغزند (لغزش) و یا مانند دوغابی جریان پیدا کند (جریان). نیروی گرانش زمین بطور دائم بر توده‌های سنگ و خاک واقع در دامنه‌ها اثر می‌کند. تا زمانی که مقاومت توده سنگ یا خاک مساوی یا بزرگتر از نیروهای گرانشی باشد، نیروها در حال تعادل بوده و حرکتی رخ نمی‌دهد.
در غیر این صورت دامنه گسیخته شده و به یکی از اشکال خزش ، ریزش ، لغزش و جریان جابجا می‌شود. حرکات دامنه‌ای ممکن است جزئی و منحصر به ریزش یک قطعه سنگ منفرد بوده یا اینکه بسیار بزرگ و فاصله آفرین باشند. دامنه‌هایی که بر اثر حفاری در خاک بوجود می‌آیند، دامنه‌هایی که آثاری از حرکت و گسیختگی از خود نشان می‌دهند و سرانجام خاکریزهایی که به روی دامنه‌ها ایجاد می‌شوند، هم نیاز به تثبیت و پایداری دارند.

دامنه‌های حاصل از حفاری در خاک
دامنه‌ها و شیب هایی که بر اثر حفاری در خاک ایجاد می‌شوند، معمولا بگونه‌ای طراحی می‌شوند که از پایداری لازم برخوردار باشند. از این رو ، با توجه به مسایل اقتصادی انتخابهای متعددی برای این دامنه‌ها می‌تواند وجود داشته باشد. بطور کلی زاویه شیب مناسب برای دامنه با توجه به نتایج بررسیها انتخاب می‌شود. علاوه بر آن در حفاریهایی که ارتفاعی بیش از 8 تا 10 متر دارند، در نقاط مناسبی از دامنه پلکانهایی تعبیه می‌شود.
به منظور زهکشی سطحی و محافظت دامنه‌های حفاری شده در مقابل عمل فرسایشی آبهای سطحی ، معمولا در طول پلکانها ، نهرها و آبروهایی با بستر غیر قابل نفوذ ایجاد می‌شود. برای زهکشی آب داخل دامنه نیز زهکشهای افقی از بیشترین کارایی برخوردارند. این نوع زهکشی ، مخصوصا در دامنه‌هایی که لایه‌های خاک در جهت شیب دامنه قرار گرفته‌اند یا در خاکهای برجا و واریزه‌هایی که به روی دامنه‌های سنگی قرار گرفته‌اند، مفید واقع می‌شود.

دامنه‌های خاکی ناپایدار
تثبیت دامنه‌هایی که شروع به گسیختگی کرده‌اند، معمولا با محدودیتهایی زمانی همراه است. البته باید توجه داشت که وجود ترکهای کششی در سطح دامنه الزاما به معنی قریب الوقوع بودن گسیختگی کلی نیست. گسیختگی کلی بیشتر در فصول پر باران ، که حرکات دامنه نسبتا زیاد و معمولا شتابدار است، صورت می‌گیرد. تجربه نشان داده است که بسیاری از توده‌های لغزنده می‌توانند تا 2 سانتیمتر در روز جابجا شوند، بدون آنکه گسیختگی کلی در آنها اتفاق بیافتد.
در این رابطه حرکتی با شتاب 2 سانتیمتر در روز ، آن هم در فصول بارندگی ، می‌تواند اخطاری جدی در مورد نزدیک بودن گسیختگی کلی باشد. سریعترین و عملی ترین روش مقابله با پیشروی حرکت در دامنه‌هایی که از ابعاد متوسطی برخوردارند، تغییر شکل دامنه است. به این منظور مواد از بالای دامنه برداشته شده و در صورت وجود فضای کافی ،‌ در پاشنه آن قرار داده می‌شود. در مقابل عملی ترین روش برای تثبیت توده‌های بزرگ لغزنده ، بهبود وضعیت زهکشی داخلی آنها است.

خاکریز به روی دامنه‌ها
مهمترین نکته در طراحی و اجرای خاکریزی که قرار است به روی دامنه‌ای احداث شود، تعبیه زهکشهای مناسب برای آن است تا به این وسیله پایداری سطح تماس دو ماده نسبتا غیر قابل نفوذ ، یعنی خاکریز بالا و خاک طبیعی دامنه در زیر ، تامین گردد. به این منظور معمولا زهکشهای خندقی در بالای خاکریز ایجاد می‌شود تا با قطع سطح ایستابی ، آب را از ناحیه خاکریز دور کند. علاوه بر آن ، ورقه‌ای از مواد دارای زهکشی خوب در زیر خاکریز قرار داده می‌شود تا فشار آب در سطح تماس بین خاکریز و دامنه کاهش یابد. آب سطحی موجود در روی دامنه نیز توسط نهرهایی با بستر غیر قابل نفوذ ، جمع آوری می‌شود. در صورتی که خاک دامنه نامناسب و بطور بالقوده ناپایدار باشد، باید بخشهای رویی آن را برداشته و به جایش مصالح دارای زهکشی خوب قرار داد.

روشهای پیشگیری و ترمیم انواع گسیختگی دامنه‌ای

لغزش صفحه‌ای واریزه‌ها : روشهای پیشگیری در طول ساختمان شامل ایجاد شیب پایدار و کنترل زهکشی سطحی در مقیاسهای کوچک تا متوسط و استفاده از وسایل نگهداری است.

ترمیم و تصحیح پس از وقوع :راههای ترمیم شامل اجازه به وقوع لغزش و بعد تمیزکردن راه و بکارگیری روشهای پیشگیری است.

لغزش چرخشی خاک :راههای پیشگیری در طول ساختمان شامل ایجاد شیب پایدار برای دامنه و استفاده از روشهای نگهداری یا زهکشی سطحی می‌باشد.

ترمیم و تصحیح پس از وقوع : راههای ترمیم شامل اجازه به وقوع لغزش و تمیز کردن مسیر راه ، برداشتن مواد سطحی تا رسیدن به شیب پایدار ، بکارگیری روشهای نگهداری و زهکشی سطحی برای حجمهای زیاد و تعبیه زهکشهای افقی می‌باشد.

بهمن واریزه‌ها : پیش بینی و جلوگیری این حالت مشکل است. باید آن را به روش لغزش واریزه پیشگیری کرد. همچنین باید از نقاط دارای خطر زیاد اجتناب شود.

ترمیم : راههای ترمیم شامل اجازه به گسیختگی و تمیز کردن راه است تا در نهایت خود را تصحیح کند. در غیر این صورت باید برای جابجایی سازه در مقیاسهای کوچک روش ترمیم استفاده از وسایل نگهداری یا برداشتن مواد است.
بهسازی و بازسازی ساختگاه های آلوده
محصور سازی منطقه آلوده برای جلوگیری از انتشار آلودگی امری الزامی است. برای اطمینان از تاثیر بلند مدت سیستم آب بند، مصالح ژئوسینتتیک با کیفیت بالا می باید انتخاب شده و روش های سخت گیرانه ای در اجرا می باید مورد استفاده قرار گیرند. این امر با نصب یک لایه ®Carbofol ساخته شده از پلی اتیلن سنگین با ضخامت 2 میلیمتر که کنترل کیفی کاملی در هنگام ساخت برای آن انجام گرفته است ممکن است. ژئوممبرین های ®Carbofol بر اساس بالاترین استانداردهای کیفی تولید شده اند و دارای مقاومت شیمیایی لازم برای جلوگیری از انتشار آلودگی توسط خاکها یا مایعات آلوده هستند.) ®Secutex پلی پروپیلنی) و سیستم زهکشی

®Secudrain به عنوان لایه محافظ ژئوممبرین ®Carbofol عمل می کنند. ژئوگریدهای ®Secugrid برای جلوگیری از نشست یا تغییر شکل بیش از حد خاک آلوده به کاررفته و در نتیجه از افزایش تنش در ژئوممبرین جلوگیری می کنند. چنانچه طراحی واجرای این محصولات به طرز صحیحی صورت گیرد، هیچگونه آسیبی به لایه آب بند در حین اجرا و در زمان بهره برداری تحت بارهای مورد نظر وارد نخواهد شد.
هنگامیکه لایه آب بند ژئوسینتتیک تحت اثر بارهای قائم شدید قرار می گیرد، تاثیر لایه محافظ آن تحت اثر این بار در آزمایش باربری صفحه ای (DIN EN 13719) بررسی می شود. نتیجه این آزمایش حداقل وزن واحد سطح عضو حفاظت کننده را تعیین می کند. در تنش های فشاری کوچکتر حداقل جرم واحد سطح 800 گرم بر متر مربع برای سیستم حفاظت کننده ژئوسینتتیکی آب بند در برابر سوراخ شدگی پیشنهاد می شود. به علت شرایط توپوگرافیک بسیاری از ساختگاه های رفع

آلودگی، ساخت لایه های آب بند در شیب های تند اغلب مورد نظر قرار می گیرد. با استفاده از ژئوممبرین های با سطح مضرس یا پردازش شده می توان عملکردهای مرتبط با شیب های تند

را با موفقیت به انجام رساند. با انتخاب صحیح مصالح و مشخصات آن عملکرد دراز مدت و انتقال بهینه نیروهای برشی تضمین می شود. به عنوان یک جایگزین برای لایه های کوبیده شده رسی، ®Bentofix می تواند برای محصور کردن محدوده های آلوده به کار رود.

دانلود این فایل

روش تحقیق بررسی رابطه بین رشته تحصیلی با رضایت شغلی معملین مقطع راهنمائی شهید کسائیان و شهید دانشجو( نیشابور ) در pdf دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد روش تحقیق بررسی رابطه بین رشته تحصیلی با رضایت شغلی معملین مقطع راهنمائی شهید کسائیان و شهید دانشجو( نیشابور ) در pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی ارائه میگردد

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی روش تحقیق بررسی رابطه بین رشته تحصیلی با رضایت شغلی معملین مقطع راهنمائی شهید کسائیان و شهید دانشجو( نیشابور ) در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن روش تحقیق بررسی رابطه بین رشته تحصیلی با رضایت شغلی معملین مقطع راهنمائی شهید کسائیان و شهید دانشجو( نیشابور ) در pdf :

روش تحقیق بررسی رابطه بین رشته تحصیلی با رضایت شغلی معملین مقطع راهنمائی شهید کسائیان و شهید دانشجو( نیشابور ) در pdf

چکیده طرح پژوهشی:

به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران از میان همه مفاهیمی که متخصصان رفتار سازمانی، مدیریت و روانشناسان سازمان و صنعتی در موقعیت های مختلف مورد مطالعه قرار داده اند، رضایت شغلی از مهمترین زمینه های پژوهشی بوده است. اهمیت رضایت شغلی از یک سو به دلیل نقشی است که در بهبود و پیشرفت سازمان و نیز بهداشت و سلامت نیروی کار دارد و از دگرسو، به علت آن است که مفهوم رضایت شغلی علاوه بر تعاریف و مفهوم پردازیهای متعدد و گاه پیچیده، محل تلاقی و نیز سازه مشترک بسیاری از حوزه های علمی مانند روانشناسی، مدیریت، جامعه شناسی و حتی اقتصاد و سیاست بوده است. به همین دلیل دیدگاه ها و مفهوم سازیهای (conceptualization) متعدد و گاه متناقضی درباره آن شکل گرفته و توسعه یافته است. یکی از جدیدترین نظریه ها در این باره متعلق به ترز (2000) است. ترز (Terez) در نظریه خود تحت عنوان «جستجوی معنا در محیط کار» تلاش کرده است از دیدگاه روانشناختی عواملی را که می تواند به محیط های کاری و سازمانی معنا بخشیده و آنها را مطلوب سازد شناخته و راه های عملی ساختن آنها را تبیین کند. مقاله حاضر سعی دارد هر یک از این عوامل را همراه با دیدگاه سایر صاحب نظران و نظریه پردازان به اختصار توصیف کند.

مقدمه:

آیا حقیقتاً چیزی در محیط کار وجود دارد که آن را بامعنا سازد، اگر چنین است چگونه می توان آن را شناخت، احساس کرد و یا به وجود آورد، اکثر نظریه پردازان رضایت شغلی، در تلاش برای پاسخ به این گونه پرسشها به تبیین نظری رضایت شغلی و عوامل سازنده آن پرداخته اند. از جمله موخرترین این نظریه پردازان ترز (2000) است. به اعتقاد وی بیشتر مفاهیم و تبیین هایی که در پیشینه مطالعاتی رضایت شغلی وجود دارد بر پایه: 1) دیدگاه های اولیه فرد درباره ی محیط کار 2) نظریه های گوناگون روانشناسی و مدیریت 3) فنون مبتنی بر تلقین های روان شناختی قرار دارد. اما هیچ کدام نمی تواند تبیین کنند. تمامی مولفه های پیچیده رضایت شغلی باشد بلکه چیزی بیشتری وجود دارد که وی به آن «پروژه معنا در کار MeaNinàof workproject)) می گوید. ترز با به کارگیری روش های گوناگون پژوهشی و آماری بسیاری از جوانب ابعادی که می تواند یک محیط کاری را بامعنا و رضایت بخش سازد، مشخص کرد. او علاوه بر استفاده از روش های مصاحبه، مشاهده و مقیاسهای سنجش رضایت شغلی از آزمودنی های خود پرسش های کلی و متعددی به عمل می آورد که تمامی آن ها بر پایه یافتن معنا در محیط کار قرار داشت مانند: یک کار بامعنا را چگونه تعریف می کنید، آیا معنا داشتن کار و حرفه با رضایت شغلی تفاوت دارد، بامعناترین و کم معناترین تجربه کار خود را چه می دانید، چگونه می توان معنای بیشتری و بهتری در زندگی کاری ایجاد کرد. پاسخ به پرسش های بالا و داده هایی که از روش های گوناگون پژوهشی به دست آمده، معنای تجزیه و تحلیل های ترز قرار گرفت و سرانجام به تعیین عواملی در محیط کار منجر شد که وی آنها را «کلیدهای رضایت شغلی» نامید. به اعتقاد او هر یک از کارکنان مجموعه ای از عوامل را در اختیار دارند که به وسیله آنها نیاز معنا بخشیدن به تجربه های شغلی خویش را برآورده می سازند. این عوامل بسیار شبیه به کلیدهایی است که همیشه همراه خود دارند. کلیدهای اصلی می توانند احساس عمیق هدف دار بودن، خلاقیت و یافتن فرصت برای برقراری ارتباط های موثر برای یک فرد و احساس مالکیت، چالشهای متعدد و هماهنگی خوب با سازمان برای افراد دیگر، باشد. ترز در مجموع 22 کلید (عامل) اصلی رضایت شغلی را مشخص و شرایط فقدان و ایجاد هر یک را به تفصیل بیان می کند.

جستجوی معنا در محیط کار ß ترجمه و اقتباس : علی عسگری

بررسی میزان رضایت شغلی کتابداران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران:

هدف این پژوهش بررسی میزان رضایت شغلی کتابداران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران است. روش تحقیقی استفاده شده در پژوهش حاضر، پیمایشی- توصیفی است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش از طریق توزیع پرسش نامه میان افراد جامعه آماری گردآوری شده سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری مورد نظر پژوهش شامل 120 کتابدار کانون بوده که از این تعداد قریب به 75 نفر به طور تصادفی انتخاب شده و پرسش نامه پژوهش را پر کرده و اطلاعات داده شده را فراهم آورده اند. پرسش نامه پژوهش در شاخص توصیف شغلی است. که گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز ترجمه و هنجاریابی شده است. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزارهای Excel, SAS , mintab مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان داد که برحسب نتایج آماری به دست آمده مدیریت کانون کتابخانه و کتابخانه های متعلقه در اعمال شیوه مدیریتی و جلب رضایت همکاران و تشویق آنان به همکاری و ارائه خدمات موفق بوده و بیشتر کارکنان از شیوه مدیریت ابراز رضایت می نمایند و امنیت شغلی کارکنان شاید عمدتاً نتیجه این امر باشد و از آنجایی که بیشتر کارکنان، مدیران خود را به لحاظ علمی و فنی صالح اعلام نموده اند ذهنیتی مثبت نسبت به کارایی و دانش شغلی آنان دارند. این امور به پیشرفت کار و جریان صحیح مثبت نسبت به کارایی و دانش شغلی آنان دارند. این امور به پیشرفت کار و جریان صحیح امور کمک موثری نموده و می نماید و به همین جهت بیشتر کارکنان به آینده شغل خود امیدوارند و مایل نیستند که شغل خود را تغییر دهند. در خصوص ترفیعات کتابداران باید گفته شود که کتابداران از نحوه ارائه ترفیع اظهار رضایت نکرده اند بلکه بی تفاوت می باشند پس باید به مسأله ترفیعات کارکنان توجه بیشتری شود تا میزان رضایت افزایش یابد چون هرچه میزان رضایت در ارتباط با ترفیعات بیشتر شود بالطبع میزان رضایت شغل بیشتر خواهد شد در خصوص حقوق کتابداران کانون باید گفته شود که آنان اظهار رضایت نکرده اند. پس باید به مسأله حقوق کارمندان توجه بیشتری شود زیرا هرچه میزان رضایت از حقوق بیشتر باشد میزان رضایت از شغل باتوجه به جمیع جهات افزایش خواهد یافت.

روش تحقیق بررسی رابطه بین رشته تحصیلی با رضایت شغلی معملین مقطع راهنمائی شهید کسائیان و شهید دانشجو( نیشابور ) در pdf
فهرست مطالب :

فصل اول – کلیات تحقیق ................................................................ 1-5

فصل دوم – ادبیات تحقیق .................................................................. 6-9

فصل سوم – روش تحقیق...................................................................... 10

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل آماری ............................................. 11-16

فصل پنجم – نتیجه گیری ...................................................................... 17

منابع ................................................................................................... 18

ضمائم ................................................................................................. 19

دانلود این فایل

کارآفرینی آموزشگاه کامپیوتر در pdf دارای 0 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد کارآفرینی آموزشگاه کامپیوتر در pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی کارآفرینی آموزشگاه کامپیوتر در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن کارآفرینی آموزشگاه کامپیوتر در pdf :

کارآفرینی آموزشگاه کامپیوتر در pdf

فرمت فایل: ورد

تعداد صفحات: 22







کارآفرینی آموزشگاه کامپیوتر در pdf
فهرست مطالب:

مقدمه

تهیه پروانه تاسیس

اسند و مدارک

اهداف اموزشگاه

توصیف کسب و کار

گزارش مختصر و بازدید از واحد های مشابه

روشهای تامین منابع مالی

محل اموزشگاه

روشهای تبلیغاتی

فهرست تجهیزات

نقشه استقرار تجهیزات

مشخصات نیروی انسانی مورد نیاز

فهرست مواد مصرفی

شهریه

درامد

صورتحصاب هزینه ها

هزینه های دستمزد

صورتحصاب سود و زیان

نمودار ها

برنامه زمانبندی اجرای پروژه

محاصبات و جدول صورت وضعیت



مقدمه

آنچه که رایانه را اهمیتی بیش از این می بخشد نقش آن در ارتباطات وانتقال دریای عظیمی از اطلاعات گوناگون است .هر چه زمان میگذرد حجم اطلاعاتی که انسان با آن سر و کار دارد بیشتر و بیشتر می شود و کمبود رایانه در زندگی و جامعه نیز بیشتر می شود.

روند تفسیر و تحولات در جامعه امروزی آنچنان سریع و شتابان شده است که پیش بینی آینده مقدور نیست یکی از بارزترین ویژگیهای عصر حاضرحضور گسترده کامپیوتر در کلیه عرصه های فعالیت انسان است . به گونه ای که انجام برخی از کارها بدون استفا ده ازکامپیوتر غیرقابل تصور نمی باشد .

کامپیوتر به عنوان ابزاری قدرتمند سرعت و دقت کارها را فوق العاده افزایش داده و گذر گاهها ی صعب العبور علم را به شاهراههای هموار مبدل ساخته است به همین دلیل در جریان کنونی اموزش ویادگیری علوم کامپیوتریک ضرورت اجتناب ناپذیر میباشد.

دانلود این فایل

مقاله ساخت و اعتباریابی مقیاس اسلامی تکبر ـ تواضع در pdf دارای 9 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ساخت و اعتباریابی مقیاس اسلامی تکبر ـ تواضع در pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله ساخت و اعتباریابی مقیاس اسلامی تکبر ـ تواضع در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله ساخت و اعتباریابی مقیاس اسلامی تکبر ـ تواضع در pdf :

مقدمه

»اخلاق« جمعخُلْق«» و به معنای نیرو و سرشت باطنی انسان است که تنها با دیده بصـیرت و غیرظـاهر، قابل درک است (راغب اصفهانی، 1340، ص .(159خُلق«» را صفت نفسانی راسـخ نیـز مـیگوینـد کـه انسان، رفتارهای متناسب با آن را بی درنگ، انجام می دهد (همان). این صفت راسخ درونی، ممکن اسـت »فضیلت« و منشأ رفتار خوب باشد و یا »رذیلت« و منشأ کردار زشت (تجلیل و ایرانمنش، .(1390

بی شک حکمت عملی و علم اخلاق، پس از علم توحید و معرفـت االله، از ارزشمندترین علوم است؛ زیرا موضوع آن عبارت از روح، روان و حقیقت انسان بوده و غایت و ثمره آن تحصیل سعادت و کمال آدمی است (حسینی شریف، .(1390 پرورش اخلاقی از مهمترین رسالت پیامبران الهی در طـول تـاریخ بوده است. بزرگترین بخش معارف اسلامی، به تبیین معارف اخلاقی اختصاص یافتـه اسـت. ازایـنرو، اندیشمندان اولیه اسلامی، حرکتی ارزشمند برای تبیین محتوای اخلاقی اسلام آغـاز کردنـد. بـا گذشـت زمان، در مجامع علمی جهان، اخلاق به منزله یک علم از گردونه علوم، خارج و در سفارشها و پنـدهای بزرگان خلاصه شد. درحالیکه، تجربه ثابت کرده است علم و پیشرفت بدون اخـلاق و معنویـت، بـیش از آنکه موجب تعالی بشر باشد، تنزل او را از مقام انسـانیت در پـی داشـته اسـت (ولـیزاده، 1389، ص .(35 امروزه با گسترش نابهنجاریهای رفتاری و اخلاقی، استفاده از آموزههای دینـی در فراینـد مشـاوره و رواندرمانی، توجه روانشناسان بسیاری را به خود جلب کرده و مطالعـات زیـادی نیـز در ایـن زمینـه صورت گرفته است (ولیزاده و آذربایجانی، .(1389

مباحث اخلاقی، از مهمترین خاستگاههای پژوهشهای روانشناختی در اسلام است. در ایـن میـان، ویژگیهایی که موجب اختلال در کارکرد فردی و اجتماعی میشـوند و گـاه حتـی سـلامت جسـمی و روانی وی را به خطر میاندازند (رذایل اخلاقی) و ویژگیهایی که موجب ارتقا سطح سـلامت روانـی و جسمی شده و سازگاری اجتماعی فرد را تقویت خواهد نمود (فضایل اخلاقی)، اهمیت ویـژهای دارنـد. ازجمله آنها میتوان »تکبر« و »تواضع« را نام برد.

در آیات و روایات، و منابع اخلاقی و تاریخی، به موضوعهـای تواضـع و تکبـر بسـیار توجـه شـده است. نخستین صفت از صفات رذیله، که در داستان انبیا و آغاز خلقت انسان به چشـم مـیخـورد و بـه اعتقاد بسیاری از علمای اخلاق، ریشه همه رذایل اخلاقی و همـه بـدبختیهـا و صـفات زشـت انسـانی است، تکبر و استکبار میباشد (مکارم شیرازی، 1378، ج 2، ص .(21 در قرآن مجید نیـز بـر نقـش ایـن عنصر چنان تأکید شده است که در بسیاری از موارد، گویی تنها مشخصه و خصلت کفـار همـین پدیـده

ساخت و اعتباریابی مقیاس اسلامی تکبر ـ تواضع 7

است (اعراف: 146؛ زمر: 60؛ غافر: .(60 در حدیثی نیز از امام سـجاد نقـل شـده کـه فرمـود: »گناهـان، سرچشمه هایی دارند، اولین سرچشمه گناه و معصیت پروردگار، تکبر است که گناه ابلیس بود و به خاطر آن، از انجام فرمان خدا امتناع کرد و تکبر ورزید و از کافران شد« (قمی، 1416ق، ص 400 و .(401
مطالعــه علمــی دربــاره تواضــع، ]در غــرب[ هنــوز در مراحــل ابتــدایی اســت و بررســی ادبیــات تجربی سال های گذشته، تنها منجر به تعداد اندکی مطالعـات تحقیقـاتی دربـاره ایـن سـازه شـده اسـت .(Tangney, 2002, p. 411) اولین قدمها در بررسی فضـیلتهـای اخلاقـی، در روانشناسـی شخصـیت و رویکرد رگهها برداشته شد. کاستا و مککرا پرسشنامه خودسنجی ویژگیهای شخصـیتی NEO را در مـدلی پنج عاملی تهیه نمودند که تواضع، یکی از صفات عامل چهارم (موافق بـودن) را تشـکیل داد (فتحـیآشـتیانی، 1388، ص .(35 سلیگمن شش دسته فضیلت انسانی را برمـیشـمرد: حکمـت و دانـش، شـجاعت، عشـق و انسانیت، عدالت، اعتدال و معنویت و تعالی. فروتنی و تواضع، در کنار دوراندیشـی و خودمهـارگری، ازجملـه عواملی هستند کـه فضـیلت اعتـدال را بـهوجـود مـیآورد .(Seligman, 2002, p. 47) در سـالهـای اخیـر، روانشناسی اخلاق و رویکرد روانشناسـی مثبـت، عهـدهدار تحقیـق در زمینـه اخـلاق شـدهانـد و بـه دستاوردهایی نیز نایل گشتهاند، اما این تلاشها صرفاً معطوف به برخـی ویژگـیهـای مثبـت اخلاقـی یعنـی فضایل بوده و ویژگیهای منفی و رذایل اخلاقی، هنوز جایگاه مناسب خود را در روانشناسی نیافته است.

»کبر« در لغت بهمعنای بزرگی (جمعی از نویسندگان، 1418ق، ص (5931، برتنی، خودپسـندی، کوچـک شمردن دیگران و بزرگ دانستن خود، عجـب، غـرور، بزرگـواری، پنـدار (دهخـدا، 1377، ج 12، ذیـل کبـر)، بزرگی فروختن، خودگرفتن و نخوت (معین، 1388، ج 3، ذیل کبر) آمده است. »تکبر« نیز در لغـت بـهمعنـای تعظّم (خود را بزرگ پنداشتن) (ابنمنظور، 1414ق، ص (396، بزرگوار شدن، بـزرگمنشـی، عظمـت، برتنـی، بوج، پغار، بزرگی نمودن، گردن کشی کردن، غرور، خودبینی، گردن کشـی، گسـتاخی (دهخـدا، 1377، ج

5، ذیل تکبر)، باد سر شدن و خود را بزرگ دانستن (معین، 1388، ج 1، ذیل تکبر) آمده است. تعریف »تکبر« در علم اخلاق، برتر دانستن خود از دیگران و خوار دیدن و تحقیر آنان است (عـدی،

1365، ص 18؛ مقدسی، 1398ق، ص 227؛ نراقـی، 1387، ص .(391 تهـانوی کبـر را جهـل انسـان بـه خود و قرار دادن خود در جایگاهی بالاتر از جایگاه واقعیاش میداند (جمعـی از نویسـندگان، 1418ق، ص .(5931 اساس تکبر این است که انسان از اینکه خود را برتر از دیگری ببیند، احساس آرامـش کنـد. بنابراین، تکبر از سه عنصر تشکیل می شود: نخست اینکه، برای خود مقامی قایل شود. دیگر اینکه، بـرای دیگری نیز مقامی قایل شود و در مرحله سوم، مقام خود را برتر از آنهـا ببینـد و احسـاس خوشـحالی و آرامش کند (مکارم شیرازی، 1378، ج 2، ص .(45

8 ، سال ششم، شماره چهارم، زمستان 2931

برخی، کبر و تکبر را برای اشاره به یک معنای یکسان به کار بردهاند، برخی میان کبر و تکبـر تفـاوت گذاشتهاند (مقدساردبیلی، 1375، ص (442، کبر را امر باطنی و حالت نفسانی دانسـتهانـد و تکبـر را بـه ثمرات آنامرِ باطنی، که به صورت افعال و اقوال ظـاهر مـی شـود، اطـلاق کـردهانـد (راغـب اصـفهانی،

1407ق، ص 299؛ غزالی، 1368، ص 718؛ نراقی، 1387، ص .(380

تفاوت کبر و عجب نیز در این است که کبر، برخلاف عجب،صرف برتر دانستن و بـزرگ پنداشـتن خود نیست و مستلزم خوار دیـدن دیگـران هـم هسـت (مقدسـی، 1398ق، ص 227ــ(228؛ یعنـی در عجب هیچگونه مقایسهای با دیگری نمیشود، ولی در کبر حتماً خود را با دیگری مقایسه میکند و برتـر از او میبیند (مکارم شیرازی، 1378، ج 2، ص .(45

ریشه تواضعو»ضع« است. در اصل به معناى فرونهادن است (مصـطفوی، 1360، ج 13، ص (131 و به معنای خویش را کوچک نشان دادن (راغب اصفهانی، 1375، ص (464، خود را خـوار کـردنتـذلّل() (فراهیدی، 1405ق، ذیل تواضع؛ حسینی همدانی، 1404ق، ج 5، ص (41، فروتنی کردن (معـین، 1388، ج 1، ذیل تواضع)، وضـیع شـدن، نـرمگردنـی و خـواری نمـودن، خـود را فرونهـادن، فروتنـی، نرمـی، نرمی کردن، افتادگی، شکسته نفسی، خضوع، فرمانبرداری، تخاشع (دهخـدا، 1377، ج 5، ذیـل تواضـع)، خفض جناح (طیب، 1378، ج 8، ص (70 و اخبات (حسـینی همـدانی، 1404ق، ج 8، ص (364 آمـده است و ضد آن، رفع و بلندى است (ابن منظور، 1414ق، ص (396 و در مقابل، »تکبر« بهمعنـای خـود را بزرگ دانستن است (مهیار، 1375، ص .(71

مرحوم نراقی در تبیین تواضع آن را از فضایل مهم مربوط به قوه غضبیه میداند که عبارت اسـت از: فرد خود را از دیگران برتـر ندانـد (نراقـی، 1387، ص 358ملّااحمـد). نراقـی نیـز در تعریـف تواضـع می گوید: »تواضع عبارت است از شکسته نفسی که نگذارد آدمی خود را بالاتر از دیگـرى ببینـد و لازمـه آن کردار و گفتاری است که دلالت بر تعظیم دیگران و اکرام ایشان مـی کنـد« (نراقـی، 1386، ص .(243 تواضع حد وسط تکبر و تذلیل است (طیب، 1378، ج 1، ص .(91 چنانضکه»عه« کمتر گردانیدن خـود است از دیگری در محلی که تحقیر کرده شود و اضاعت حق شود و تواضع میان این هر دو است. پـس فروتنی پسندیده و ضعه ناپسند است و خودپسندی و کبر نکوهیده و عزت نفس، ستوده باشد (دهخـدا، 1377، ج 12، ذیل تواضع).

تمپلتن به فرایند »غرقه ناشدگی« اشاره دارد که در طی آن، فرد به جایگاه خود در جهان پـی مـیبـرد .(Tangney,2002,p.412-413) کسی که به درکی از تواضع هدایت شده است، در فهم صرفاً پدیدارشناختی

ساخت و اعتباریابی مقیاس اسلامی تکبر ـ تواضع 9

از جهان متوقف نمیماند. چنین فردی بر اجتماعی گسترده متمرکز است که خود را قسمتی از آن میداند. از این منظر، خودسرزنشگری، جنبهای از عدم تواضع خواهد بود. تمپلتن ادامه میدهد:

تصور کنید کسی که دائم خود و عملکردهایش را سرزنش میکند و آنها را ناچیز میپندارد. هرچند او بـه ظاهر در حال اعتراض به خود است، اما درواقع، خود را در کانون توجه و ارزیابی قـرار داده اسـت. در کنار وجود تمایل زیاد انسانی نسبت به تمرکز خودمدارانه، افراد دارای تواضـع، بـه دنبـال بـه رسـمیت شناختن تواناییها، استعدادها، ارزش و اهمیت دیگران هستند. یکی از نتایج مهم غرقهناشدگی ایـن اسـت که دیگر احساس نیازی به ارتقا و دفاع از اهمیت خود، به بهای ارزیابی دیگـران نـداریم. بـدینترتیـب، توجه ما متوجه بیرون از خود میشود و چشمهایمان به سوی زیبائی و ظرفیت آنهایی باز میشود کـه در اطراف ما هستند. ازاینرو، مینز و همکاران اذعان کردند که تواضع، افزایش در ارزشـمند دیـدن دیگـران است و نه کاهش در ارزیابی خود .(Means, 1990, p. 214)

عناصر کلیدی تواضع به نظر تانگنی عبارتند از:

– ارزیابی دقیق از تواناییها و دستاوردها (نه اعتماد به نفس پایین یا خودسرزنشگری)؛

– توانایی اذعان به اشتباهات، نواقص، خلأهای موجود در دانش، و محدودیتهـا (اغلـب در برابـر یـک قدرت برتر)؛

– باز بودن نسبت به ایدههای جدید، اطلاعات متناقض و توصیهها؛

– حفظ تواناییها و موفقیتها (جایگاه فرد در جهان) در چشمانداز واحد؛

-تمرکز نسبتاً کم بر خود، خودفراموشی، به رسمیت شناختن فرد بهعنوان بخشی از یک جهان وسیعتر؛ – درک ارزش همه چیـز و راه هـای مختلفـی کـه افـراد و اشـیا مـی تواننـد بـه جهـان مـا کمـک کننـد

.(Tangney, 2002, p. 413)

در پاسخ به اینکه چرا تا حدود یک دهه پیش، تواضع در ادبیات علمـی، نادیـده گرفتـه شـده اسـت؟ در پاسخ می توان گفت: دو عامل در این زمینه مطرح است: اول اینکه، مفهـوم تواضـع در ذهـن بسـیاری از مردم، با ارزشها و دین در ارتباط است، ازاینرو، از حیطه علوم تجربی خارج است. دوم اینکـه، فقـدان یک مقیاس مناسب برای اندازهگیری این سازه است .(Ibid, p. 411) فقـدان ابـزار سـنجش، یـک شـکاف آشکار در ادبیات پژوهشی است؛ زیرا بدون روش ارزیابی مورد اطمینان، علـم تقریبـاً متوقـف مـیشـود .(Ibid, p. 413) کمبود تحقیقات تجربی در زمینه ساخت مقیاس تواضع، حیرتآور است با اینکه بـیش از دو دهه است که تواضع، بهعنوان یک ویژگی مهم و نیرومند شخصیتی مورد پـذیرش واقـع شـده اسـت .(Elliott, 2010, p. 16) ازاینرو، روانشناسان تمایل دارند که ابزارهای سنجش، قویتـر و معنـادارتر باشـد

تا بتوانند از این مسیر، به توسعه نظریههای خود بپردازند .(Tangney, 2002, p. 413)

01 ، سال ششم، شماره چهارم، زمستان 2931

در توضیح اولین گامها در سنجش تواضع، لازم به یادآوری است که رویکـرد واژگـانی بـه سـاختار شخصیت، بر این فرض استوار بود که مهمترین ویژگیهای شخصیتی، در کلمات رمزبندی شـده اسـت (آقابابایی، .(1391 طی دهه 1990، پژوهشهای واژگانی در زبانهـایی غیـر از انگلیسـی انجـام شـد کـه تفاوت در بین زبانها را آشکار کرد و به ظهـور عامـل ششـمی در سـنجش شخصـیت انجامیـد کـه در پژوهشهای اولیه در زبان انگلیسی ظهور نداشت (همان). این عامـل بـا نـام »صـداقت- فروتنـی« و بـا اصطلاحاتی چون صادق، منصف، فروتن و بیادعا مشخص شده است (همان). لی و اشتون، این عامـل را شامل چهار رگه صداقت، انصـاف، پرهیـز از حـرص و فروتنـی دانسـتند .(Davis, 2011, p. 146) گـام بعدی در رویکرد صفات برداشته شد کـه صـفت فروتنـی را از صـفات عامـل موافـق بـودن در سـنجه شخصیتی (NEO) معرفی میکرد (فتحی آشتیانی، 1388، ص .(45 این صـفت، معـرف افـرادی بـود کـه دارای توانایی نادیده گرفتن منافع خود هستند و ضـرورتاً کمبـود اعتمـاد بـه نفـس ندارنـد. افـراد دارای

نمرات پایین از این بخش پرسشنامه، افرادی متکبر هستند که فکر میکنند استثنائی مـیباشـند (همـان). امونس اقدام به اندازهگیری تواضع با اسـتفاده از شـیوه خـودگزارشدهـی کـرد .(Emmons, 1984) وی از مؤلفههای حالت و گرایش استفاده نمود. نتایج اولیه نشان داد که مقیاس امونس، از اعتبار درونی مناسـبی برخوردار نیست .(Tangney, 2002, p. 414) تلاشهای بعدی برای ساخت مقیاسهـای خـودگزارشدهـی Exline, 2008)؛ (Tangey, 2000 نیز فاقد روایی و دارای اعتبار کـم بـوده اسـت .(Elliott, 2010, p. 14) کـانز معتقد است: ماهیت خودانکاری تواضع، سنجش آن را بهویژه با شیوه خودگزارشدهی را دشوار میکنـد .(Ibid) مشکل در ارزیابی تواضع، وجود نظرات متفاوتی در درک دقیق تواضع است. اگر کسـی خـود را متواضع گزارش نمود، آیا او لزوماً متواضع است؟ .(Ibid, p. 13)
اکسلاین و همکاران، یک تکنیک تجربی برای سنجش میـزان تواضـع ارائـه نمودنـد. آنهـا بـا ایجـاد موقعیت آماده برای تحریک حس تواضع، از شـرکتکننـدگان خواسـتند کـه بـین »احسـاس تواضـع« و »احساس مهم بودن خود« تمایز قائل شوند. اشکالاتی کـه در نتـایج اولیـه مشـخص شـد، ایـن بـود کـه برداشت بسیاری از افراد از دو موقعیت، بسیار متفاوت بود. ضمن اینکه اغلب، موقعیت انتخاب تواضـع، موقعیتهایی بود که فرد احساس تحقیر یا شرم داشت. البته پاسخهـای درسـت، امـا کمـی هـم وجـود داشت که موقعیت تواضع، به درستی تشخیص داده شده بود ماننـد جـایی کـه خودفراموشـی یـا دیـدن خود، بهعنوان بخشی از یک کل وسیع، ایجاد شده بود .(Tangney, 2002, p. 414)

از نظر الیوت، اولین پژوهش جدی در جهت تولید ابزار ارزیابی تواضع، مقیاس بستهپاسخ اکسلاین و گیـر است که درک افراد از تواضع (حالت تواضع) را در موقعیتهای ارائـه شـده نشـان مـیداد .(Elliott,2010,P. 14)

ساخت و اعتباریابی مقیاس اسلامی تکبر ـ تواضع 11

پژوهشهای دوم (Rowatt, & et al, 2002) و سوم (Rowatt, & et al, 2006)، تلاش کردند تـا بـا اسـتفاده از روشی ناآشکار، گرایش به تواضع را بسنجد. پژوهش چهارم (Gregg, & et al, 2008) نیـز آخـرین تـلاش در این زمینه است. این پژوهش، سعی کرده است بـا تعیـین یـک مفهـوم انتزاعـی و اسـتفاده از مفهـوم فروتنی، به سنجش تواضع بپردازد. نف نیز با توسعه مقیاس شفقت نسبت به خود تلاش کـرد تواضـع را ارزیابی نماید .(Elliott, 2010, p. 14) کاترین دالزگارد، پرسشنامهای بـرای بررسـی ویژگـیهـای اخلاقـی کودکان تهیه نمود که دو متغیر آن، به سنجش تواضع اختصاص دارد .(Seligman, 2002, p. 84)

ازآنجـاکـه سـنجش تواضـع براسـاس آنچـه هسـت، دشـوار اسـت. برخـی (Exline, & et al, 2004) تلاشکردهاند آن را براساس آنچه نیست، (بهعنوان نمونه، سنجش تواضع، بـا اسـتفاده از سـنجش میـزان خودشیفتگی) ارزیابی کنند .(Elliott, 2010, p. 14) نمرات بالای خودشیفتگی، نشـاندهنـده رقابـتجـویی

(Watson, & et al, 1997)، سـلطهگـری (Emmons, 1984) و برتـریطلبـی (Bushman & Baumeister, 1998)

است. به نظر میرسد این ویژگیها، نقطه مقابل تواضع باشد، اما تفاوت عملکرد حرمتخود، اعتمـاد بـه نفس و تعالی خود، در خودشیفتگی و تواضع، این نظریه (سـنجش تواضـع بـهوسـیله خودشـیفتگی) را مورد خدشه قرار میدهد .(Elliott, 2010, p. 14)

الیوت معتقد است: تاکنون هیچ ابزار دارای اعتبار و روایی، برای سنجش میزان تواضع سـاخته نشـده است .(Elliott, 2010, p. 14) وی در رساله دکتری خود، ابتدا فرمی60 گویهای را طراحی نمـوده و بعـد از مراحل اجرا بر روی 251 دانشجوی دوره کارشناسی و تحلیل نتایج، آن را به 32 و در نهایـت 13 گویـه، تقلیل داد. ضمن اینکه چهار عامل »گشـودگی«، »خودفراموشـی«، «خودارزیـابی فروتنانـه« و »تمرکـز بـر دیگران« را در تحلیل مقیاس خود، یافت .(Ibid, p. 61)

بازبینی پژوهشهای بومی انجامشده در این دو موضوع نشان میدهد کـه ایـن منـابع غنـی، بـا نگـاه روانشناختی تبیین نشدهاند و تاکنون مقیاسی از منظر اسلام بـرای سـنجش آنهـا طراحـی نشـده اسـت. ازاینرو، تلاش برای ساختن ابزاری بومی و مناسب به منظور سنجش تکبـر و تواضـع از منظـر اسـلام، ضروری به نظر میرسد. این پژوهش، میتواند خلأ موجود در این زمینه را با ارائه یک مقیـاس اسـلامی تا حدودی برطرف کند و زمینهساز پژوهشهای بعدی باشد. بنابراین، این پژوهش درصـدد پاسـخگـویی به پرسشهای زیر است: مؤلفههای تکبر و تواضع از دیدگاه آیات و روایات چیسـت؟ مقیـاس اسـلامی تکبر- تواضع، از چه ویژگیهای روانسنجی برخوردار است؟

روش پژوهش

این پژوهش، از دو روش توصیفی و پیمایشی تشکیل شـده اسـت. بـرای جمـعآوری آمـوزههـای دیـن

21 ، سال ششم، شماره چهارم، زمستان 2931

درباره تکبر و تواضع، با استفاده از روش توصیفی و با رجوع به قرآن کـریم و متـون دسـت اول روایـی، دادههای مورد نیاز، استخراج سپس دستهبندی و مورد بررسی قرار گرفت و برای ارزیابی روایـی مقیـاس اسلامی تکبر- تواضع، از روش پیمایشی استفاده شده است.

جامعه و حجم نمونه: جامعه آماری این پژوهش، از دانشـجویان دانشـگاه آزاد اسـلامی واحـد خمـین، بـا حجم 1100 نفر و طلاب حوزه علمیه دامغان، با حجم 85 نفر است. حجم نمونـه 475 نفـری پـژوهش حاضر (شامل 396 دانشجو و 79 طلبه)، اعدادی بیش از حجم نمونه پیشنهادی 285) و 70 نفـر) جـدول کرجسی و مورگان است. بدینترتیب، خطای نمونهگیری به حداقل رسـیده و براسـاس آزمـون کفایـت نمونهبرداری، این تعداد نمونه برای انجام تحلیل عاملی معنادار میباشد. میانگین سـنی شـرکتکننـدگان در این پژوهش، 25/11 سال (SD=5/61) و 79/6 درصد افـراد، زن و 20/4 درصـد از آنهـا مـرد بودنـد. همه شرکتکنندگان، دارای تحصیلات دانشگاهی %48/6) فوقدیپلم، %46/3 لیسانس و %5 فوقلیسـانس و بالاتر) بودند و 16/6 درصد از آنها علاوه بر تحصیلات دانشگاهی، تحصـیلات حـوزوی هـم داشـتند %4/6) ســطح مقــدماتی، %3/8 ســطح یــک، %7/8 ســطح دو و %0/4 ســطح ســه). 65/7 درصــد از شرکتکنندگان مجرد و 34/3 درصد از آنها متأهل بودند.

ابزار پژوهش: برای انجام این پژوهش، از مقیاس پژوهشـگر سـاخته تکبـر- تواضـع اسـتفاده شـد. ایـن مقیاس، نخستین بار توسط پژوهشگر جهت سـنجش صـفات اخلاقـی تکبـر و تواضـع براسـاس منـابع اسلامی طراحی و ساخته شده است. فرایند ساخت این مقیاس به شرح زیر میباشد.
1 شناسایی و مطالعه منابع اسلامی مربوط به تکبر و تواضع، دستهبنـدی و مفهـومشناسـی آنهـا: در ایـن مرحله، آیات و روایاتی از پیامبر اکرم و اهلبیت ، کـه بـه توصـیف، علـتشناسـی و تبیـین آثـار مفاهیم »کبر« و »تواضع« پرداختهاند، بررسی شد.
2 بررسی تطابق مستندات با مفاهیم: در این مرحله، میزان تطابق گزارههای دینی بـا مفـاهیم بـه معـرض رأی 15 نفر از کارشناسان علوم اسلامی (سطوح عالی) و روانشناسی (کارشناسی ارشـد و دکتـری) درآمد که نظر خود را در جدولی با لیکرت 5 درجهای درج میکردند.

3 طراحی گویهها براساس مفاهیم، مستندات و ارائه آنها بـه کارشناسـان بـرای سـنجش روایـی محتـوا: گویههای اولیه مقیاس اسلامی تکبر- تواضع، شامل 77 عبـارت بـود کـه بـرای 23 مفهـوم طراحـی گردید. سپس، برای بررسی روایی وابسته به محتوا، از دیدگاه 15 نفر از کارشناسان علـوم اسـلامی و روانشناسی استفاده شد. آنها با استفاده از یک لیکرت 5 درجهای، میـزان موافقـت یـا مخالفتشـان را اعلام نموده و گویه پیشنهادی خود را ثبت نمودند.

ساخت و اعتباریابی مقیاس اسلامی تکبر ـ تواضع 31

4 ارائه گویههای برگزیده و ارائه آنها به کارشناسان برای سنجش روایی محتوا: در ایـن مرحلـه، از میـان 77 گویه ارائهشده در مرحله قبل و گویههای پیشنهادی کارشناسـان، 31 گویـه دارای امتیـاز مسـاوی یا بالاتر از (%75) 4، انتخاب شد و بار دیگر برای دریافـت روایـی محتـوا، بـا اسـتفاده از لیکـرت 4 درجهای، در معرض نظر شش نفر از کارشناسان علوم اسلامی و روانشناسی قرار گرفت.

5 آزمون- بازآزمون: در این مرحله، پرسشنامه اولیه تکبر- تواضع، که شامل 31 گویه بود، بـا فاصـله 2 هفته، بین 50 دانشجو و طلبه به صورت ضربتی اجرا شد. مقایسه این دو آزمـون، همبسـتگی بـالای آنها و درنتیجه اعتبار قوی آزمون را نشان داده r =0/857)، .(P<0/0001 افزون بر این، به این وسـیله، برخی گویههای که همبسـتگی کمتـری نسـبت بـه نمـره کـل آزمـون برخـوردار بـود، یـا از سـوی شرکتکنندگان دشوار تشخیص داده شده بود، اصلاح شد.

6 اجرای گسترده: در این مرحله آزمون 31 گویهای، در میان 500 دانشجوی دانشگاه آزاد اسـلامی شـهر خمین و طلبه حوزه علمیه شهر دامغان اجـرا شـد. پـس از کنـار گذاشـتن پاسـخهـای نـاقص، 475

پاسخنامه وارد مرحله تحلیل شد.

روش گردآوری اطلاعات: با استفاده از دادهها و مبانی مربوط به تکبر و تواضع، براسـاس آیـات و روایـات و با مطالعه کتابها و پژوهشهای روانشناسی در این موضوع، بهویـژه در زمینـه آزمـونسـازی، سـاخت مقیاس اسلامی تکبر- تواضع در دستور کار قرار گرفت. در این بخش، بهمنظور سـنجش و انـدازهگیـری تکبر و تواضع با توجه به مؤلفههای بهدستآمده، آزمونی اولیه طراحی و ساخته شد.

برای گردآوری اطلاعات، محقق با مراجعه به کلاسهای طلاب و دانشجویانی که پـیشتـر بـهطـور تصادفی خوشهای انتخـاب شـده بودنـد و بـا ارائـه توضـیحات لازم دربـاره اهـداف پـژوهش و نحـوه پاسخدهی به پرسشهای آزمون، پرسش نامه به آزمودنیها ارائه و از آنها خواسـته شـد پـس از خوانـدن شیوهنامه کتبی آن، با دقت به گزارهها پاسخ دهند و مشخصات جمعیتشـناختی همچـون سـن، جـنس، مقطع و رشته تحصیلی و نیز وضعیت تأهل خود را درج کنند. از 500 پرسشنامه توزیعشده، در نهایـت تعداد 475 پرسشنامه با پاسخ کامل، به کمک برنامه SPSS نمـرهگـذاری و تجزیـه و تحلیـل شـد. بـرای انجام تحلیل عاملی تأییدی نیز از نرمافزار AMOS استفاده شد.

یافتههای پژوهش

در مرحله اول و دوم، 33 مفهوم بهدست آمد که همراه مستندات، مورد بررسی کارشناسان قـرار گرفـت. حذف مفاهیمی با نمرهای کمتر از (%75) 4، منجر به کاهش مفاهیم به 23 عدد شد. برخی از این مفـاهیم

41 ، سال ششم، شماره چهارم، زمستان 2931

عبارتند از: نپذیرفتن حق، ترجیح آبروی خود بر آبروی دیگران، احساس حقارت، تردید در معـاد، انکـار معاد، غفلت از قیامت، ضعف معرفت به خدا، عـدم کنتـرل خشـم، فقـدان گذشـت، طعـن و کنایـه بـه صاحب حق، برتر دانستن ایمان خود نسبت به دیگران، نازیدن به امتیازات بیرونـی، ریـا، تـرک اسـتغفار، عدم نشاط در عبادات، تحقیر دیگران و لذت بردن از مدح و ; .

در مرحله سوم، برای 23 مفهوم، 77 گویه طراحی شد. بدینترتیب، اغلـب مفـاهیم دارای حـداقل 3 گویه، برخی دارای 4 گویه بودند. سپس، معرض نظر کارشناسـان گذاشـته شـد و از آنهـا خواسـته شـد ضمن دادن امتیاز به گویههای موجود، گویههای پیشنهادی خود را نیز ثبت نمایند. حاصـل ایـن مرحلـه، انتخاب 31 گویه دارای امتیاز مساوی یا بالاتر از (%75) 4 بود.

در مرحله چهارم، 31 گویه مذکور، جهت دریافت روایی محتوا، با استفاده از لیکرت 4 درجـهای، در معرض نظر کارشناسان قرار گرفت. میانگین نمرات کارشناسـان 3/77 (از (4 بـوده کـه موافقـت 94/38 درصدی آنها با تناسب بین گویهها و مستندات روایی را نشان میدهد. ازایـنرو، ایـن مقیـاس از روایـی محتوای قوی برخوردار است.

برای بررسی میزان توافق نظرات کارشناسان، درباره روایی محتوا از شاخص آمـاری ضـریب تطـابق کندال، آزمون معناداری خیدو و آزمون تعقیبی ویلکاکسون استفاده شده اسـت. ضـریب تطـابق کنـدال 0/282 و مقــدار خــیدو 37/161 در ســطح معنــاداری 0/023، نشــاندهنــده توافــق مناســب و معنــادار کارشناسان در مورد تطابق 31 گویه نهایی با مستندات اسلامی میباشد. وجود مفروضـه آزمـون تعقیبـی ویلکاکسون (P < 0/05) نیز یافته فوق را مورد تأیید قرار داد.

حاصل عملیات مرحله پنجم، همبستگی میان نمرات آزمون و بازآزمون مقیاس اولیـه و 31 گویـهای تکبر- تواضع بوده، که با فاصله 2 هفته، بین 50 دانشجو و طلبه به صورت پایلوت (ضـربتی) اجـرا شـد. پاسخنامه یک طیف 4 گزینهای، بدون حد وسط بود تا از انباشـت نمـرههـا در وسـط جلـوگیری شـود. مقایسه نتایج این دو آزمون، همبستگی بـالای آنهـا و درنتیجـه، اعتبـار قـوی آزمـون را نشـان مـی دهـد r =0/857)، .(P < 0/0001 افزون بر این، به این وسیله، برخی گویههـای کـه از همبسـتگی کمتـری بـا نمره کل آزمون برخوردار بود، یا از سوی شرکتکنندگان دشوار تشخیص داده شده بود، اصلاح شد.

دانلود این فایل

مقاله صبحانه در pdf دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله صبحانه در pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله صبحانه در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله صبحانه در pdf :

صبحانه
مقدمه:
در طول شب بدن نیا به انرژی دارد. حتی در حالی که در خواب هستیم و بویژه مغز نیاز به گربوهیدرات (بشکل گلوکز) کربوهیدرات (گلوکز) از وعده های اصلی و میان وعده ها تامین می گردد. و بصورت گلیکوژن در عضلات و کبد ذخیره می گردند. در طول شب گلیکوژن ذخیره شده به گلوکز شکسته می شود مورد استفاده بدن برای تامین انرژی قرار می گیرد. و ما نیاز داریم که با خوردن صبحانه گلیکوژن مصرف شده را دوباره جایگزین نمائیم و انرژی لازم و کافی برای فعالیتهای صبحگاهی را فراهم نمائیم.

دلیل دیگر استفاده از صبحانه جهت شروع و افزایش متابولیسم (سوخت سازی بدن) می باشد. بعد از مصرف هر غذا افزایش در میزان جذب اکسیژنبخاصر غذای مصرفی برای عمل هضم و جذب و متابولیسم صورت می گیردو با تولید گرمای بدن همراه است اثر گرمازایی غذای مصرفی گویند. در طول شب در حالیکه خواب هستیم متابولیسم بدن شما کند می گردد. خوردن غذا بعد ازبیدار شدن متابولیسم را شروع به افزایش و تقویت می نماید و متابولیسم بده طی روز و بیداری دوباره شروع به زیاد شدن می نماید.

تحقیقات نشان داده است که کسانی که صبحانه مصرف نمی کنند و حذف این وعده غذایی را دارند ممکن است وعده ناسالمی از غذاهای پر چرب را انتخاب نمایند و این بویژه در بچه های مدرسه ای که خانه را بدون مصرف صبحانه ترک می نمایند. یک معده خالی بعد از تعطیل شدن مدرسه، دانش آموز را به طرف خرید شیرسنی و چیپس و شکلات تنقلات پر چرب می کشاند.

عدم مصرف صبحانه در طی روز باعث افت سطح قند خون بدن می گردد و در طی روز فرد را دچار سردرد می کند و فرد بخاطر آشفتگی در سطح قند خون روز خوبی نداشته و از راندمان کاری (فیزیکی- فکری) مطلوبی برخوردار نمی گرددو در طی نهار تا شام حریص تر به غذا شده و غذای بیشتری را مصرف می نماید.

تندرستی در سفره صبحانه

همه ما مثل معروفی را که می‌گوید: «صبحونه‌ رو خودت بخور، ناهار رو با دوستت بخور و شام رو بده به دشمنت» شنیده‌ایم. ما در اینجا قصد نداریم در مورد ناهار و شام صحبتی کنیم و می‌خواهیم به صبحانه و اهمیت خوردن آن بپردازیم. اصلاً‌چرا باید صبحانه خورد و نخوردن آن چه ضررهایی برای ما دارد؟
در شرایط ناشتایی کوتاه مدت طبیعی، مکانیسم هموستاتیک،‌ گلوکز خون را در سطحی ثابت نگه می‌دارد که به عملکرد طبیعی مغز لطمه وارد نشود و اگر مدت زمان ناشتایی طولانی‌تر باشد، نگهداری قند خون در سطحی که مغز قادر به فعالیت‌ طبیعی خود باشد، دشوارتر می‌شود و یادگیری و تمرکز حواس را مختل می‌کند. مطالعات و بررسی‌ها نشان می‌دهد افزایش نسبی قند خون کودکان موجب بهبود عملکرد مغز و یادگیری بچه‌های مدرسه‌ای می‌شود که این امر به دلیل ساخته شدن

اسیتل کولین است که نقش آن به عنوان یک نوروتریمتور در تقویت حافظه به اثبات رسیده است. در سمپوزیومی سال 1995 در زمینه صبحانه، ‌کارایی و سلامت، اعلام شد کودکانی که از خوردن صبحانه امتناع می‌کنند در انجام تکالیف ریاضی کارایی‌ کمتری دارند و قدرت خلاقیت و ابتکار آنها کاهش می‌یابد. اگر صبحانه نخوردن تداوم پیدا کند و تبدیل به یک عادت شود علاوه بر عوارض گفته شده، موجب کمبود دریافت مواد مغذی روزانه مورد نیاز فرد می‌شود که در وعده‌های دیگر جایگزین نخواهد شد و در نتیجه به کمبود کالری، ویتامین‌ها و املاح می‌انجامد.

تحقیقات دانشمندان انجمن قلب آمریکا، حاکی از این است که یک صبحانه خوب و مناسب، صبحانه‌ای است که از هر چهار گروه غذایی اصلی در آن وجود داشته باشد.

شاید جالب باشد بدانید خوردن صبحانه می‌تواند شما را در جلوگیری از چاقی کمک کند. ثابت شده است نخوردن صبحانه می‌تواند تا 5/4 برابر استعداد چاقی را زیاد کند که این مقدار در نوجوانان و بزرگسالان به یک اندازه است.همچنین خوردن صبحانه می‌تواند احتمال ابتلا به اختلالات قند خون را به نصف کاهش دهد که این امر در پیشگیری از دیابت و کلسترول بالا تاثیرگذار است.

تو چه می‌خوری؟به نظر می‌رسد مردم بیشتر کشورها به صورت سنتی وعده غذایی کاملی را برای صبحانه در نظره گرفته‌اند. قهوه‌بانان فرانسوی و کره و مربا صبحانه رایج مردم الجزایر است، در حالی که مردم کامرون ترجیح می‌دهند از غذاهای پختنی مانند لوبیا، ذرت‌ پخته، تخم‌مرغ، املت و نوعی ماکارونی خاص برای صبحانه استفاده کنند. مردم کره و ژاپن در آسیا هنگام صبحانه از نوعی سوپ مخصوص، برنج با چاشنی‌های مختلف و ماهی و تخم‌مرغ استفاده می‌کنند. سبزی‌های

شور هم‌ از دیگر چاشنی‌های صبحانه ژاپنی‌ها محسوب می‌شود. در کشور کره، صبحانه وعده غذایی جداگانه‌ای محسوب نمی‌شود و غذاهای سرو شده در این وعده فرق زیادی با سایر وعده‌های غذایی ندارند. صبحانه مردم استرالیا هم شباهت زیادی با صبحانه رایج در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی دارد و انواع میوه‌ها، برشتوک، نان تست و آبمیوه صبحانهاین مردم را تشکیل می‌دهد.شیر گرم، قهوه و یک نوع بیسکویت مخصوص صبحانه مردم ایتالیاست و گوجه‌فرنگی، لوبیا، قارچ، نان تست، ماهی دودی و گوشت و قهوه از اجزای مهم صبحانه مردم انگلیس محسوب می‌شود. البته امروزه مردم بسیاری از کشورها خیلی به صرف صبحانه‌های سنتی خود پایبند نیستند. در کشور ما هم صبحانه اغلب شهرها و وستاها شامل نان، لبنیات و گاهی هم مغزها و سبزیجات است که با یک فنجان چای میل می‌شود. در اینجا به انواع و ارزش غذایی برخی از پرطرفدارترین خوراکی‌های صبحانه خواهیم پرداخت.

پنیر سرشار از پروتئین
پنیر یکی از پرطرفدارترین و مهم‌ترین خوراکی‌های صبحانه ما ایرانی‌ها محسوب می‌شود که از دیرباز پای ثابت صبحانه‌های ما بوده و هست، پنیر یکی از فرآورده‌های تخمیری شیر است. عمل تخمیر به وسیله مایه که همان باکتری‌های مولد اسیدلاکتیک است، انجام می‌شود در اثر تخمیر این باکتری‌ها در شیر لاکتوز به اسیدلاکتیک تبدیل می‌شود و همراه این واکنش مواد مولد عطر،‌طعم و گاز هم ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها قادرند شیر را با تولید اسید لخته کنند، باکتری‌های لاکتیک بدون ضرر است و سم ترشح نمی‌کند. تبدیل لاکتوز به اسید لاکتیک تاثیر نگهدارنده برای شیر دارد. ترشی ایجاد شده مانع رشد باکتری‌های مولد فساد می‌شود و محصول قابلیت نگهداری طولانی پیدا می‌کند. از طرف دیگر شیر اسیدی شده محیط مناسبی را برای رشد مخمرها و کپک‌ها فراهم می‌کند. با آلوده شدن فرآورده‌های تخمیر شده به کپک و مخمر، تغییراتی از نظر طعم و مزه ایجاد می‌شود. افرادی که سیستم گوارشی آنها قادر به هضم لاکتوز نیست و مصرف شیر برای آنها ایجاد ناراحتی می‌کند، می‌توانند به راحتی از فرآورده‌های تخمیری (ماست، پنیر، دوغ، کشک و قره‌قوروت) استفاده کنند. این افراد نمی‌توانند لاکتوز موجود در شیر را به قندهای ساده قابل هضم تبدیل کنند. در فرآورده‌های تخمیری این عمل با آنزیم‌های مترشحه از باکتری انجام شده است.
به‌طور کلی می‌توان گفت پنیر نوعی شیر تغلیظ شده است که عمده مواد جامد آن از پروتئین‌ها و چربی تشکیل می‌شود. پنیر را می‌توان از شیر انواع دام‌های شیرده با درصد چربی مختلف و خامه رقیق تهیه کرد. در تولید انواع پنیر، انعقاد شیر با آنزیم منعقد کننده آن که همان مایه پنیر است، صورت می‌گیرد.
با توجه به تنوع فراوان در تولید پنیر، می‌توان روشی را که در برگیرنده تمام انواع پنیر باشد،به شرح زیر بیان کرد. برای تولید پنیر ابتدا شیر تحت تاثیر حرارت پاستوریزاسیون قرار می‌گیرد. سپس با افزودن باکتری‌های لاکتیک (باکتری‌های آغازگر) ترشی کمی در شیر ایجاد می‌شود. در این حالت مایه پنیر یا همان آنزیم منعقد کننده شیر به آن اضافه می‌شود. شیر تحت تاثیر آنزیم لخته و به‌وسیله تیغه‌های مخصوص به قطعات کوچک بریده می‌شود تا آب پنیر از لخته جدا شود.

انواع پنیر
تاکنون بیش از صدها نوع پنیر در جهان تولید شده است. با توجه به تنوع تولید پنیر در جهان هنوز تقسیم‌بندی جامعی که همه انواع آن را دربر گیرد، وجود ندارد اما در حال حاضر تقسیم‌بندی آن به شرح زیر پذیرفته شده است:
پنیر رسیده: پنیر رسیده پنیری است که بلافاصله پس از تولید مصرف نمی‌شود و باید برای ایجاد تغییرات فیزیکی و شیمیایی و طعم بافت موردنظر، مدتی را در دما و شرایط خاص طی کند. پنیر لیقوان یا چدار از این نوع پنیر است.
پنیر تازه یا نرسیده: این نوع پنیر پس از گذشت مدت کوتاهی از تولید قابل مصرف است. پنیر پیتزا و بعضی از انواع پنیر سفید، پنیر خامه‌ای و ; در این گروه قرار دارد.

پنیر کپکی: پنیر کپکی پنیری است که عمل رسیدن در آنها با رشد و تکثیر کپک خاص در آن صورت می‌گیرد. پنیر کامبرت و پنیر رکفورت از انواع پنیر کپکی است.

پنیر خامه‌ای: پنیری است که ماده اولیه تولید آن به جای شیرخامه رقیق است.
پنیر پرورده: به انواعی از پنیر گفته می‌شود که از اختلاط و پخت چند نوع پنیر حاصل شده باشد.
پنیر آب‌پنیری: این نوع پنیر از انعقاد پروتئین‌های محلول موجود در آب پنیر تحت شرایط خاصی حاصل می‌شود، مانند لور و کوآرک.

پنیرها از نظر میزان رطوبت هم به 3 گروه سخت، نیمه سخت و نرم تقسیم می‌شوند. میزان رطوبت پنیر سخت حداکثر 40 درصد و در انواع نرم بیش از 60 درصد است. پنیرها همچنین به انواع خامه‌ای، پرچربی، نیم‌چربی و کم‌چربی تقسیم می‌شوند.

دکتر ثریا نواب‌پور در مورد افزودن نمک به پنیر می‌گوید: به‌طور معمول در تولید پنیر هم مانند بیشتر غذاها نمک به عنوان چاشنی به‌کار می‌رود.

استفاده از نمک باعث خروج بیشتر رطوبت از پنیر می‌شود. میزان نمک در بیشتر پنیرها 5/0 درصد تا 2 درصد است ولی در انواع پنیرهای سفید ایرانی و یا فتا از 3 تا 7 درصد تغییر می‌کند.

پنیر و ارزش غذایی آن
او در ادامه می‌افزاید: «ارزش غذایی پنیر بسیار بالاست چون مواد جامد و مغذی شیر در پنیر چندین برابر افزایش می‌یابد. در تولید پنیرهای نیمه سخت از 7 تا 8 کیلو شیر فقط یک کیلو حاصل می‌شود. در تولید پنیر استفاده از صافی غشایی پروتئین‌های محلول در شیر (در روش معمولی تولید پنیر، پروتئین‌ها با آب پنیر خارج می‌شود) در پنیر باقی می‌ماند و به همین دلیل ارزش غذایی این نوع پنیر بیش از انواع دیگر آن است».

تولید پنیر با استفاده از صافی غشایی در ایران بسیار متداول است و امروزه عمده پنیری که در کارخانه‌ها تولید می‌شود با بهره‌گیری از همین روش است. بافت این پنیر نرم بوده و به راحتی روی نان مالیده می‌شود. تفاوت عمده آن با سایر پنیرها نحوه آبگیری از شیر است.
پنیر منبعی غنی از پروتئین، کلسیم، فسفر و ویتامین A است.

کره
کره فرآورده‌ای است که از چربی شیر در اثر زدن خامه به دست می‌آید.
کره تولید شده بر حسب نوع خامه مصرفی به دو دسته کره تهیه شده از خامه معمولی و کره تهیه شده از خامه ترش تقسیم می‌شود.
رنگ کره براساس نوع تغذیه دام شیرده متفاوت است. کره به دست آمده از شیر دام‌هایی که چرای سبز دارند، زردتر از کره حاصل از شیر دام‌هایی است که با علوفه خشک تغذیه می‌کنند. کره زرد ویتامین A بیشتری دارد. کره تولید شده از خامه ترش در مقایسه با خامه شیرین طعم بهتری دارد. میزان چربی در کره نباید از 80 درصد کمتر باشد.
مقدار ویتامین A موجود در کره در فصل تابستان که گاوها با علوفه سبز تغذیه می‌شوند، نسبت به زمستان بیشتر است.
توجه داشته باشید مصرف فرآورده‌های چرب شیر به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب ضروری به ویژه برای کودکان توصیه می‌شود.
خامه فرآورده لذیذ شیری
خامه از نظر اجزای ترکیبی مشابه شیری است که میزان درصد چربی آن زیاد باشد. حداقل میزان درصد چربی خامه نباید از 18 درصد کمتر باشد. خامه از نظر میزان چربی به خامه رقیق (حداقل با 18 درصد چربی)، خامه صبحانه (حداقل با 30 درصد چربی)، خامه قنادی (بین 35 تا 40 درصد چربی) و خامه غلیظ (حداقل با 45 درصد چربی) تقسیم می‌شود. خامه رقیق معمولا برای دسرها و سوپ‌ها و قهوه و ; استفاده می‌شود.

دکتر نواب‌پور از خامه به عنوان یکی از فرآورده‌های لذیذ شیری یاد می‌کند و می‌گوید: «خامه به دلیل داشتن چربی نسبتا زیاد، انرژی‌زایی بیشتری نسبت به شیر دارد. خامه حاوی مقدار زیادی ویتامین A و D است. همچنین خامه علاوه بر چربی دارای پروتئین و املاح ضروری مورد نیاز بدن هم هست. میزان مواد جامد غیرچرب خامه حدود 6 درصد است که همان مواد ضروری و باارزش شیر است. مصرف خامه به ویژه برای اطفال و نوجوانان توصیه می‌شود.»

اصل اول خوردن صبحانه
کار اصلی یک دانش آموز همان طور که از اسمش پیداست یاد گیری مطالب علمی جدید و درس خواندن است . برای درس خواندن باید ذهن شما تمرکز کافی داشته باشد و خوردن یک صبحانه سالم و مقوی به شما کمک می کند که در طول روز پرانرژی تر بوده و تمرکز و قدرت ذهنی بالاتری داشته باشید حتما تجربه کرده اید روزهایی که صبحانه نمی خورید در طول روز زودتر خسته می شوید و تمرکز کمتری دارید.

صبحانه مناسب
حالا که اهمیت صبحانه خوردن مشخص شد مرحله بعد این است که بدانیم چه چیزی بخوریم و چه صبحانه ای برای ما مناسب تر است .

اول از همه بهتر است صبح کمی زودتر بیدار شویم تا وقت کافی برای صبحانه خوردن داشته باشیم و تندتند و نجویده صبحانه نخوریم بعد هم یک کدام از گزینه های زیر و یا ترکیب آنها را برای صبحانه انتخاب کنیم.

عدسی
عدس پخته با کمی روغن زیتون و آبلیمو یک صبحانه مفید برای انجام فعالیت ذهنی در طول روز است . خوردن یک پیاله عدسی داغ در روزهای سرد پاییزی خیلی می چسبد .

نان و پنیر
ولی بدون چای شیرین : نان و پنیر و چای صبحانه ای است که معمولا بیشتر استفاده می شود . ترجیحا از نان های سبوس دار مثل نان سنگک یا نان جو استفاده کنید . اگر لقمه نان و پنیرتان را با چند برگ سبزی خوردن و یا چند برش خیار و گوجه و یا میوه هایی مثل انگور میل کنید خیلی بهتر است.

تخم مرغ
خوردن یک تخم مرغ در روز برای افراد هفت تا هجده سال نه تنها بی ضرر بلکه مفید است . تخم مرغ را کامل بپزید و وقتی زرده و سفیده آن کاملا سفت شد و خوب حرارت دید آنوقت آماده خوردن است تخم مرغ نیم پز ممکن است مسمومیت غذایی ایجاد کند.
جگر: چند تکه جگر کباب شده با نان یک صبحانه مقوی است .

سیب زمینی
یک سیب زمینی آب پز با کمی کره و نمک یک صبحانه سالم و خوشمزه است.
گاهی وقت ها هم می توانید کمی از غذای شام را برای صبحانه در یخچال کنار گذارید.انواع غذاهایی مثل کتلت کوکو و ماکارانی هم اگر خوب گرم شوند و خیلی هم چرب نباشند برای صبحانه مناسب هستند .
نوشیدنی ها

نوشیدنی های مناسب برای صبحانه شیر و آبمیوه های طبیعی بدون قند اضافی هستند. چای هم که دیگر احتیاج به معرفی ندارد. بهتر است چای صبحانه را شیرین نکنید و اگر خیلی دوست دارید چای شیرین بخورید چای را با عسل و یا مقدار خیلی کمی شکر شیرین کنید. بهتر است از قندهای طبیعی مثل عسل و خرما استفاده کنید.
خوردن مواد قندی به خصوص قندهای ساده برای صبحانه توصیه نمی شود چون مصرف مواد قندی باعث افزایش موقتی قند خون شده و بعد از آن احساس خستگی به شما دست می دهد بنابراین ترجیحا مقدار قند و شیرینی ها را در برنامه غذاییتان به حداقل برسانید.

بهتر است در هر وعده از تمام گروه های غذایی به نسبت مناسب استفاده کنید.

« میان وعده »
رسم خوردن غذا در میان روز، رسم تازه‌ای نیست و نیم‌چاشت‌ها همیشه در فرهنگ ما جا داشته‌اند. اما حالا مثل همه سنت‌های مفید بد نیست که فرهنگ نیم چاشت‌خوری را هم کمی به روز کنیم

بسیاری از ما به دلیل مشغله های فراوان زندگی کمترین توجه را به مهم‌ترین نکات، حتی به غذا خوردنمان داریم. در میان برخی از ما کار به جایی رسیده که نه تنها صبحانه خوردن را فراموش کرده ایم

بلکه روزها را با خوردن یک بیسکوییت به جای ناهار و چیپس و ماست به جای شام به پایان می رسانیم .در عین حال اصلا هم توقع نداریم که چند سال دیگر به دلیل این عادت های غذایی نادرست بیمار شویم در حالی که کوچک ترین بی توجهی ها زندگی ما را درآینده با مشکل رو به رو خواهد کرد. برای چند لحظه به برنامه غذایی روزانه تان فکر کنید، در روز چند بار غذا می خورید و در هر وعده بیشتر از چه گروه‌های غذایی استفاده می کنید؟ اصلاً میان وعده در برنامه غذایی شما جایگاهی دارد؟ به نظر شما خوردن میان وعده برای فرد مصرف کننده زیان بار است یا از ضروریات به حساب می آید؟ لطفاً پاسخ‌های خود را پس از خواندن این مطلب این مقاله مرور کنید و ببینید تا چه اندازه برنامه غذایی تان با یک الگوی غذایی مناسب فاصله دارد .

میان وعده چیست؟
به طور کلی میان وعده به ماده غذایی اطلاق می شود که بخشی از نیاز روزانه ما را که باید از طریق برنامه غذایی تأمین شود، فراهم می کند. البته اینکه در این وعده از چه مواد غذایی استفاده شود به فرهنگ و الگوی مصرف جامعه بستگی دارد. اما در ادامه بهترین میان وعده‌ها را نیز نام خواهیم برد. به طور کلی همان طور که توصیه به مصرف غذا در سه وعده غذایی اصلی شده، سه میان وعده نیز برای داشتن یک برنامه غذایی سالم مهم شناخته شده است. در حالی که متأسفانه این روزها اهمیت مصرف غذاهای با ارزش تغذیه ای کم رنگ شده و به طور مثال، خوردن صبحانه به دلیل کمبود وقت و مشغله فراوان کم‌کم جای خود را به مصرف مواد غذایی می‌دهد که تنها پاسخی هستند برای رفع گرسنگی و نه تأمین نیازهای روزانه.
اهمیت میان وعده
به طور کلی، به کمک میان وعده‌ها می‌توانیم مواد مغذی را که با خوردن وعده‌های غذایی اصلی کمبودشان باز هم احساس می‌شود، دریافت کرده و نیاز را به طور کامل تأمین کرد. مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که در جامعه ما کمبود به مواد مغذی نظیر ویتامین C، کلسیم و روی وجود دارد که با مصرف مواد غذایی که از منابع آنها به حساب می‌آیند، می‌توان این کمبودها را به حداقل رساند. به طور مثال، مصرف شیر و فرآروده‌های لبنی البته از نوع کم‌چرب برای تأمین کلسیم، مصرف میوه و سبزی‌های تازه برای تأمین ویتامین C و نهایتاً مغزدانه‌ها برای تأمین روی می‌توانند در میان وعده‌ها به مصرف برسند که البته این فرهنگ‌سازی‌ها می‌تواند در سنین کودکی توسط مادر به شکل یک عادت درآید. به طور مثال، مادران می‌توانند با دادن انواع سالادهای سبزیجات و میوه‌های تازه به فرزندانشان در زنگ‌های تفریح به جای چیپس و پفک به بهبود وضعیت تغذیه‌ای کودکانشان کمک کنند.

نبود میان وعده
همان طور که گفتیم یک الگوی غذایی سالم دارای سه وعده غذایی اصلی و سه میان‌وعده است.
از آنجا که بدن برای متابولیسم مواد غذایی دریافتی به انرژی نیاز دارد یعنی به هنگام جویدن، حرکات معده و روده انرژی را می‌سوزاند و به ایجاد تعادل بین انرژی دریافتی و مصرفی کمک بیشتری کرده و به این ترتیب می‌توان به ثابت نگه داشتن وزن کمک کند. به علاوه از اشتهای بالا در هنگام خوردن غذا البته در وعده غذایی بعدی نیز جلوگیری می‌کند، زیرا دیده شده افرادی که صبحانه را از برنامه غذایی شان حذف می‌کنند، اشتهای کاذبی به خوردن غذا در نهار خود دارند و به این ترتیب اضافه وزن در کمین آنها خواهد بود. در حالی که دیده شده احتمال چاقی در افرادی که میان وعده‌های منظمی را در برنامه غذایی‌شان میل می‌کنند، نه تنها چاق نبوده بلکه از سوی دیگر احتمال کمبودهای تغذیه‌ای نیز در آنها کاهش پیدا می‌کند.

در مورد هله‌هوله‌ها

با منع صد درصدی این دسته از مواد غذایی مخالف هستم. آنها واقعیتی در جامعه ما بوده و نمی‌توان آنها را ممنوع کرد. زیرا در صورت داشتن کیفیت مناسب می‌توانند تأمین‌کننده مواد مغذی مورد نیاز باشند. اما در سنین کودکی موضوع تفاوت می‌کند. زیرا با خوردن زیاده از حد این دسته از مواد غذایی، ذائقه و عادات غذایی شکل می‌گیرند و سخت‌تر می‌توان این عادات را اصلاح کرد. به طور کلی، توصیه می‌شود محصولاتی که در روغن نامناسب یعنی با ایزومر ترانس بالا، شکر فراوان و نمک زیاد تولید شده‌اند، کمتر انتخاب شوند زیرا در طولانی مدت می‌توانند مخاطراتی را به همراه داشته باشند. نکته‌ای که باید در هنگام خوردن غذاهای شیرین به خاطر داشت، آن است که غذاهای شیرین را نباید در انتخاب اول میل کرد.

زیرا خوردن آنها به شکل ناشتا موجب افزایش شدید قند خون شده و بدن را به ترشح انسولین تحریک می‌کنند و به این ترتیب افت قند و نهایتاً افزایش وزن را به دنبال خواهند داشت. زیرا فرد مجبور به خوردن مجدد غذا می‌شود و این روند اضافه وزن و چاقی را در پی خواهد داشت.

اما با برقراری تعاملاتی بین متخصصان بخش صنایع غذایی و بخش تغذیه می‌توان به بهبود کیفیت این محصولات کمک کرد و از آنها در رفع کمبودهای تغذیه‌ای موجود در جامعه بهره برد و به این ترتیب یک محصول کم‌ارزش را به یک ماده غذایی ارزشمند تبدیل کرد. در حالی که این روزها اغلب محصولات غذایی از کیفیت و ارزش تغذیه‌ای مناسبی برخوردار نیستند.

از این رو، بهترین میان‌وعده، شیر و فرآورده‌های لبنی، میوه و سبزی‌های تازه و مغزدانه‌ها هستند که بهتر است طبق یک الگوی غذایی ایده‌آل اگر صبحانه در ساعت 6 تا 7 صبح میل می‌شود، در ساعت 10 میان‌وعده صبح، اگر نهار در ساعت 1 میل می‌شود، سه ساعت بعد یعنی 4 تا 5 بعدازظهر، عصرانه و اگر شام ساعت 8 تا 9 میل می‌شود، نیم ساعت قبل از خواب، آخرین میان‌وعده خورده شود.
نقش میان وعده ها در سلامت دانش آموزان

دانلود این فایل